หน้าต่างแห่งโอกาส

การเติบโตและพัฒนาการของสมองเป็นรากฐานของการพัฒนาการเรียนรู้ของมนุษย์ทุกคน แต่เป็นที่ทราบกันดีว่าโอกาสแห่งการเรียนรู้สูงสุดจะอยู่ในช่วงเด็กและเยาวชน โดยเริ่มตั้งแต่ทารกที่อยู่ในครรภ์ไปจนถึงอายุ 25 ปี

ในอดีตการศึกษาเรื่องการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนส่วนใหญ่อาศัยศาสตร์ทางด้านจิตวิทยา ภายหลังมีการศึกษาทางด้านประสาทวิทยาโดยเฉพาะการศึกษาเรื่องสมอง ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจเรื่องการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนอย่างมีนัยสำคัญ

เราพบว่าการสร้างเซลสมองมีสูงสุดในช่วงทารกอายุ 3-6 เดือนในครรภ์ มากกว่าในช่วงวัยเด็กเสียอีก แต่ช่วงสุดท้ายของการตั้งครรภ์ เซลสมองที่ไม่จำเป็นจะถูกลดจำนวนลงไป โดยไม่มีการสร้างใหม่ ขณะที่ช่วงอายุ 0-6 ปี เป็นการเติบโตทางปริมาณอย่างยิ่งยวดจากการสร้างเซลประสาทเชื่อมโยงกันระหว่างเซลสมองส่วนต่างๆ ทำให้สมองมีขนาดร้อยละ 90-95 ของวัยผู้ใหญ่

ช่วงอายุ 6-12 ปี เซลประสาทจะเติบโตในลักษณะการเชื่อมโยงระหว่างเซลประสาทเป็นสำคัญ ช่วงวัยนี้เซลสมองและใยประสาทส่วนรับข้อมูลจะเติบโตถึงจุดสูงสุดเมื่อเด็กหญิงอายุ 11 ปี และเด็กชายอายุ 12 ปี แต่พอเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น การเติบโตของเซลสมองส่วนนี้ลดจำนวนลง แต่เซลสมองที่ประกอบด้วยใยประสาทส่วนส่งข้อมูลกลับถูกสร้างและเพิ่มขนาดขึ้น ช่วยทำให้การส่งกระแสประสาทมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

นอกจากนี้ยังพบว่า ความเข้าใจที่ว่าสมองซีกซ้ายและซีกขวาทำหน้าที่แยกส่วนจากกัน โดยสมองซีกซ้ายของคนที่ถนัดขวาจะทำหน้าที่ด้านการใช้เหตุผล ภาษา และคณิตศาสตร์ ส่วนสมองซีกขวาทำหน้าที่ด้านศิลปะ ดนตรี จิตนาการ และมิติสัมพันธ์ นั้นเป็นความเข้าใจที่ผิด แท้จริงการทำงานของสมองจะเป็นลักษณะร่วมกันทั้งสมองซีกซ้ายและขวา เราจึงสามารถใช้ส่วนที่เกี่ยวข้องกับจินตนาการ อย่างศิลปะ ดนตรี มาส่งเสริมการเรียนรู้การใช้เหตุผล ภาษาและการคณิตศาสตร์ได้

กล่าวได้ว่าการเปลี่ยนแปลงของสมองในช่วงวัยเด็กและวัยรุ่นเป็นสิ่งกำหนดโครงสร้างพื้นฐานของการเรียนรู้ โดยกระบวนการพัฒนานี้เกิดขึ้นเป็นขั้นตอนตามแต่ละช่วงวัย ได้แก่ วัยทารก วัยก่อนเรียน (อนุบาล) วัยเรียน และวัยรุ่น ซึ่งเปรียบเสมือนหน้าต่างแห่งโอกาสในการเรียนรู้ หากเรานำเอาพัฒนาการของสมองแต่ละช่วงวัยมาส่งเสริมการเรียนรู้ที่เหมาะสมตามแต่ละวัย ก็จะทำให้เด็กและเยาวชนได้พัฒนาศักยภาพอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพสูงสุด

สื่อโทรทัศน์กับการส่งเสริมการเรียนรู้

ในบรรดาสื่อมวลชนทั้งหลาย สื่อโทรทัศน์เป็นสื่อที่มีอิทธิพลต่อชีวิตประจำวันของทุกคนและทุกครอบครัวมานานหลายสิบปี แม้ปัจจุบันสื่อสังคมหรือโซเชียลมีเดียบนออนไลน์จะเข้ามามีบทบาทอย่างมาก และช่วงชิงเอาเวลาส่วนหนึ่งไปจากการผู้ชมโทรทัศน์ แต่กระนั้นสื่อโทรทัศน์ก็ยังคงบทบาทและอิทธิพลต่อผู้คนทุกสังคมอยู่ไม่น้อย

จุดเด่นประการหนึ่งที่สื่อโทรทัศน์ยังคงความเหนือกว่าสื่อสังคมก็คือ คุณภาพของเนื้อหารายการและความคมชัดของภาพที่ปรากฏบนหน้าจอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีการพัฒนาคุณภาพให้มีความละเอียดสูงในระดับ Full HD หรือมากกว่า เช่น 4K ก็ยิ่งทำให้เห็นความแตกต่างในด้านคุณภาพของภาพที่ได้ ซึ่งคุณภาพแบบนี้ทำให้การรับชมบนจอโทรทัศน์กลายเป็นสิ่งที่น่าสนใจ ทั้งยังนำไปสู่ประสบการณ์การเรียนรู้ที่มีความสมจริงมากขึ้น เช่น ในกรณีที่เป็นสารคดีเกี่ยวกับธรรมชาติ

หากเรานำเนื้อหารายการที่ดีมีสาระและมีคุณภาพของภาพที่ชวนให้ผู้ชมตื่นตาตื่นใจ ก็เชื่อได้ว่ารายการโทรทัศน์นั้นๆ จะได้รับความสนใจจากผู้ชมมากกว่าการรับชมผ่านสื่อสังคมบนออนไลน์ นี่จึงเป็นเรื่องที่น่าคิดสำหรับผู้ผลิตรายการโทรทัศน์

บริษัท เนกซ์สเตป จำกัด ได้ตระหนักในเรื่องบทบาทของสื่อโทรทัศน์ต่อการเป็นสื่อเพื่อการเรียนรู้มาตั้งแต่เริ่มต้นทำรายการสารคดี “สำรวจโลก” เมื่อกว่า 10 ปีก่อน และยังคงเชื่อมั่นในแนวความคิดนี้มาจนกระทั่งทุกวันนี้ เราจึงสร้างโครงข่ายโทรทัศน์ผ่านดาวเทียมที่เน้นเรื่องคุณภาพความคมชัดสูง และสนับสนันให้มีช่องรายการโทรทัศน์ที่มีเนื้อหาส่งเสริมการเรียนรู้ของคนทุกเพศทุกวัย เพราะเราชื่อว่าทุกคนสามารถพัฒนาศักยภาพของตนเองได้จากการเรียนรู้ผ่านสื่อโทรทัศน์

วันนี้บริการโทรทัศน์แบบบอกรับสมาชิก Good TV ของเราจึงมีเนื้อหารายการที่หลากหลายและรองรับกลุ่มผู้ชมทุกวัย ทั้งวัยเด็กเล็ก วัยก่อนเรียน (อนุบาล) วัยเรียน วันรุ่น ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ โดยอาศัยเนื้อหารายการที่มีทั้งสาระความรู้และความสนุกสนานที่เหมาะกับผู้ชมแต่ละวัย ดังนี้